မုလ်ၼိထိ မႅပ်ႇ
ပုၼ်ႈတႃႇၵေႃႉဢၼ်ပႆႇယၢမ်ႈငိၼ်းၸိုဝ်ႈ ပႆႇယၢမ်ႈႁူႉၸၵ်း မုလ်ၼိထိ မႅပ်ႇ ၼၼ်ႉ ႁႂ်ႈလႆႈယွၼ်း
ၵပ်းသိုပ်ႇပၼ် ပွတ်းဢွၼ်ႇတွၼ်ႈၼိုင်ႈ ၼႆဢေႃႈ။
မုလ်ၼိထိ မႅပ်ႇ ဢမ်ႇၼၼ် ၶေႃႈၵႂၢမ်းဢၼ်ဝႃႈ ‘‘မႅပ်ႇ’’ ၼႆႉ လုၵ်ႉတီႈၵႂၢမ်းယေႃႈဢင်းၵိတ်း
MAP (Migrant Assistance Programme ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉမႃးသေ မီးတီႈပွင်ႇဝႃႈ ‘‘ၶူင်းၵၢၼ်ၸွႆႈထႅမ်ပုၼ်ႈတႃႇႁႅင်းၵၢၼ်ယၢၼ်မိူင်း’’ ၼႆယဝ်ႉ။
ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈလႆႈႁူပ်ႉႁၼ်ပွင်ႇၸႂ်ၼိူဝ်တၢင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇပီႈၼွင်ႉၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ် ဢၼ်ပၢႆႈယၢၼ်
ၶဝ်ႈမႃးၼႂ်းမိူင်းထႆး လႄႈ ၼင်ႇႁိုဝ်တေၵမ်ႉထႅမ်တူၺ်းထိုင်ၵၼ်လႆႈၼၼ်ႉ ၸင်ႇတႄႇတင်ႈၶွတ်ႇၽွတ်ႈ
ပဵၼ်မႃး ‘‘ၸုမ်းမႅပ်ႇ’’ မိူဝ်ႈပီႊၶရိတ်ႉ 1997။
ထိုင်မႃးပီၶရိတ်ႉ 2002 လိူၼ်ၼူဝ်ႇဝႅမ်ႇပိူဝ်ႇ ‘‘ၸုမ်းမႅပ်ႇ’’ လႆႈတၢင်ႇမၢႆၾၢင် (ၶိုၼ်ႈထပဵၼ်း)
သေ ပဵၼ်မႃးၸုမ်းဢၼ်ၶဝ်ႈၶႂၢင်ႇတြႃးမၢႆမီႈမိူင်းထႆး လႄႈၸိုဝ်ႈၸုမ်းၵေႃႈ လႅၵ်ႈလၢႆႈပဵၼ်
‘‘ၶူင်းၵၢၼ်ပၢႆးယူႇလီ လႄႈပၼ်တၢင်းႁူႉႁႅင်းၵၢၼ်ၸၢဝ်းၶိူဝ်း’’
ၼႆယဝ်ႉ။ ၼင်ႇႁိုဝ်တေတွင်းငႆၢႈ လႄႈ ႁွင်ႉၵေႃႈငႆၢႈၼၼ်ႉ ႁဝ်းၶႃႈႁွင်ႉပွတ်းပွတ်း ဝႃႈ (မုလ်ၼိထိ မႅပ်ႇ ) ၼႆယဝ်ႉ ။
လွင်ႈတူင်ႉၼိုင် မုလ်ၼိထိ မႅပ်ႇ
ပိုၼ်ၽႄႈတၢင်းႁူႉ ပၼ်တၢင်းၶႆႈၸႂ် ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈသုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ်ႁႅင်းၵၢၼ်၊ သုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇ
ပဵၼ်ၼၢင်းယိင်း၊ ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈ လွင်ႈပၵ်းပိူင်မၢႆမီႈ၊ ပိုၼ်ႉႁူႉၵႅမ်တူဝ် ပၢႆးယူႇလီ ဢၼ်ပႃးတင်းပိုၼ်ႉ
ႁူႉလွင်ႈ HIV/AIDS ဢဵတ်ႇသ်၊ ၸွႆႈသူင်ႇၵူၼ်းပဵၼ် ဢၼ်ဢမ်ႇမီးတီႈပိုင်ႈဢိင် ဢမ်ႇမီးပီႈၼွင်ႉ၊ ဢမ်ႇ
မေႃၵႂႃႇမႃးၼၼ်ႉ ၵႂႃႇထိုင်တီႈႁွင်ႈယႃႁူင်းယႃ၊ ပေႃးလူဝ်ႇၵေႃႈ ပိၼ်ႇၽႃႇသႃႇပၼ် ၽၢႆႇတႆး၊ မၢၼ်ႈ၊
ယၢင်း၊ လႃးႁူႇ လႄႈ ဢႃးၶႃႇၸိူဝ်းၼႆႉယဝ်ႉ။
ၼင်ႇႁိုဝ်တေပိုၼ် ႄၽႈပိုၼ်ႉႁူႉ ၼင်ႇၵႃႈဝႃႈမႃးပႃႈၼိူဝ်ၼႆႉ
- ဢိတ်ႇဢွၵ်ႇပပ်ႉလိၵ်ႈ မိူၼ်ၼင်ႇ ပပ်ႉပိုၼ်ႉႁူႉၵႅမ်တူဝ်၊ ဝႂ်ပိဝ်၊ ပၢႆႉလိၵ်ႈ (ပူဝ်ႇသတိူဝ်ႇ) ပဵၼ်ၽႃႇသႃႇၽၢႆႇမၢၼ်ႈ၊ ၽၢႆႇတႆး၊ ၊ လႄႈၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ဢမ်ႇၼၼ် ၶေႃႈပူၵ်းတိုၼ်ႇ ဢၼ်ပဵၼ်ၽႃႇသႃႇၽၢႆႇဢင်းၵိတ်ႉ ႄလႈ ၽႆၢႇထႆး ၸိူဝ်းၼၼ်ႉလႂ်၊
- ပဵၼ်တီႈတိူင်ႇပၢင်ႇ ပၼ်တၢင်းၶႆႈၸႂ်လႂ်၊ ႁဵတ်းပၢင်ႁူပ်ႉထူပ်းလႅၵ်ႈလၢႆႈတၢင်းႁၼ်ထိုင် ၼႂ်း
ၸုမ်းၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်ၼင်ႇၵၼ်၊ ၼၢင်းယိင်းၼင်ႇၵၼ်၊ ၵူၼ်းၸပ်းၸိူဝ်ႉမႅင်းဢဵၵ်ႉၶျ်ဢၢႆႇဝီႇ
တၢင်းပဵၼ်ဢဵတ်ႇသ် ၼင်ႇၵၼ်လႂ်၊ ပိုတ်ႇပၢင်သွၼ်ပိုၼ်ၽႄႈပိုၼ်ႉႁူႉၶၢဝ်းပွတ်းလႂ်၊ လူင်းပိုၼ်ႉ
တီႈလႅၵ်ႈလၢႆႈတၢင်းႁၼ်ထိုင် ၽဝႃႉႁႅင်းၵၢၼ်လႂ်၊
- ၶပ်ႉၶိုင်ပိုၼ်ဢွၵ်ႇ ၶႅပ်းၽႅၼ်ႇႁၢင်ႈသဵင် လႄႈပွႆႇသဵင်ပၼ် ၼႂ်းသၢႆလူမ်း ရေႇတီႇယူဝ်ႇ ၽႃႇသႃႇ
ၽၢႆႇယၢင်း၊ ရၶႅင်ႇ ၊ ၽၢႆႇမၢၼ်ႈ၊ ထႆး လႄႈ ၽၢႆႇတႆး တီႈၵဵင်းမႆႇ FM 99 MHz တီႈမႄႈသွတ်ႇတႄႉ FM 102.5 MHz ၸိူဝ်းၼႆႉယဝ်ႉ။