သဵၼ်ႈတၢင်းပၢႆးပႆႇၺႃႇတႃႇလုၵ်ႇဢွၼ်ႇႁႅင်းၵၢၼ်ယၢၼ်မိူင်း

Pathways to Education for Migrant Children: Migrant Learning Centres and GED

သုၼ်ၵၢၼ်ႁဵၼ်းႁူႉတႃႇလုၵ်ႈဢွၼ်ႇႁႅင်းၵၢၼ် Migrant Learning Center (MLC)

သုၼ်ၵၢၼ်ႁဵၼ်းႁူႉတႃႇလုၵ်ႈဢွၼ်ႇႁႅင်းၵၢၼ်ၼႆႉ ပဵၼ်သုၼ်ပိူင်ၵၢၼ်ပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇ တႃႇလုၵ်ႈဢွၼ် ၸိူဝ်းၶၢႆႉမႃးယူႇၼႂ်းမိူင်းထႆး ၸွမ်းပေႃႈမႄႈ။ ႁူင်းႁဵၼ်းMLCၵမ်ႈၼမ် မီးၸွမ်း လႅၼ်လိၼ် မိူင်းမၢၼ်ႈ-မိူင်းထႆး မိူၼ်ၼင်ႇ တီႈၸႄႈဝဵင်းမႄႈသွတ်ႇၼႆႉ မီး သုၼ်ၵၢၼ်ႁဵၼ်းႁူႉ MLC တႃႇလုၵ်ႈဢွၼ်ႇႁႅင်းၵၢၼ် 46 တီႈ။ သုၼ်ႁဵၼ်းႁူႉၵမ်ႈၼမ် သွၼ် ပိုၼ်ႉထၢၼ်ႈပႆၢးပႆႇၺႃႇ၊ လိၵ်ႈဢၢင်းၵိတ်ႉ၊ ၽႃႇသႃႇၵႂၢမ်းလၢတ်ႈ၊ ပၢင်သွၼ်တၢင်းႁူႉ ၵၢၼ်ႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉ၊ ဢမ်ႇၼၼ် ပႆၢးပႆႇၺႃႇၸၼ်ႉသုင်ၼွၵ်ႈမိူင်း ၸီႇဢီးတီႇ General Educational Development (GED)။

General Educational Development (GED)

ၼႂ်းတိုဝ်ႉတၢင်းပၢႆးပႆႇၺႃႇတႃႇလုၵ်ႈဢွၼ်ႇႁႅင်းၵၢၼ်ၼၼ်ႉ ပၢႆးႁဵၼ်း ၸီႇဢီးတီႇ (GED)ၼႆႉပဵၼ်ပိူင်ၵၢၼ် ပၢႆးပႆႇၺႃႇၸၼ်ႉသုင်ဢၼ်ၼိုင်ႈ တႃႇလုၵ်ႈဢွၼ်ႇႁႅင်းၵၢၼ် တေၶဝ်ႈႁဵၼ်းလႆႈၼႂ်းၸၼ်ႉၸွမ်တၢင်ႇမိူင်း လူၺ်ႈဢမ်ႇလူဝ်ႇဝႂ်ဢွင်ႇပူၼ်ႉၸၼ်ႉသိပ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ/ ၸႂ်ႉတႅၼ်းဝႂ်ဢွင်ႇပူၼ်ႉၸၼ်ႉသိပ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ။ GED ၸႂ်ႉမိူၼ်ပဵၼ်ဝႂ်ၼပ်ႉလွင်းၼမ်ႉၵတ်ႉထၼ်ႈၵၢၼ်ႁဵၼ်း ၸၼ်ႉသုင် လႄႈ ၸႂ်ႉတႃႇၶဝ်ႈႁဵၼ်းၸၼ်ႉၸွမ်ၼွၵ်ႈမိူင်း။ ႁူင်းႁဵၼ်းၸၼ်ႉၸွမ်ၼွၵ်ႈမိူင်း (International Universities) ၵမ်ႈပႃႈၼမ်ၼႂ်း မိူင်းဢေးသျုး၊ ယူးရူပ်ႉ လႄႈ ဢမႄႇရီႇၵၼ်ႇႁပ်ႉၸၼ်ႉထၢၼ်ႈပၢႆးပႆႇၺႃႇ GED။

ပိူင်ၵၢၼ်ပၢႆးပႆႇၺႃႇ GEDၼႆႉ လီတႃႇလုၵ်ႈႁဵၼ်း

1. ယွၼ်ႉငဝ်းလၢႆး လႄႈ လွင်ႈတၢင်းလၢႆလၢႆလွင်ႈသေ လႆႈၶၢတ်ႇႁဵၼ်း၊ လႆႈၵိူတ်းယင်ႉၵၢၼ်ႁဵၼ်း ဢမ်ႇၼၼ် လႆႈဢွၵ်ႇႁူင်းႁဵၼ်း၊ လႆႈၶၢႆႉတီႈယူႇ။
2. ဢမ်ႇယၢမ်ႈလႆႈၶိုၼ်ႈႁူင်းႁဵၼ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈ ဢမ်ႇၼၼ် ဢမ်ႇမီးဝႂ်ဢွင်ႇပူၼ်ႉၸၼ်ႉသိပ်း။
3. လုၵ်ႈႁဵၼ်းဢၼ်ယူႇၼႂ်းပၢင်သဝ်းၸွမ်းလႅၼ်လိၼ် လႄႈ ၶႂ်ႈသိုပ်ႇႁဵၼ်းပၢႆးပႆႇၺႃႇၸၼ်ႉသုင် ၼႂ်းမိူင်းထႆး ဢမ်ႇၼၼ် တၢင်ႇမိူင်း။

တေလႆႈမီးသင်လၢႆလၢႆ

1. လုၵ်ႈဢွၼ်ႇတေလႆႈမီးဢႃႇယူႉ 16 ၶိုၼ်ႈလိူဝ်
2. ၸၼ်ႉထၢၼ်လိၵ်ႈဢၢင်းၵိတ်ႉ ထိုင်ၸၼ်ႉၵၢင်၊ ၸၼ်ႉသုင် (Intermediate or upper Intermediate)
3. တေလႆႈတွပ်ႇပူၼ်ႉ ပၢင်ၸၢမ်းတွပ်ႇ (ပၢင်တွပ်ႇသွမ်ႈ)( Pre-GED test)

GED မီး 4 ပၢႆး

1. ပၢႆးၼပ်ႉ (Mathematical Reasoning)
2. ပၢႆး ၵၢၼ်ထတ်းသၢင်ပၢႆးမွၼ်းၵႂၢမ်းလၢတ်ႈလူၺ်ႈမီးလွင်ႈမီးတၢင်း (Reasoning Through Language Arts)
3. ပၢႆးသၢႆႊ (Science)
4. ပၢႆးလဵပ်ႈႁဵၼ်းတူင်ႇဝူင်းၵူၼ်း (Social Studies)

လုၵ်ႈႁဵၼ်းတေလႆႈမီးပိုၼ်ႉထၢၼ် လိၵ်ႈဢိင်းၵိတ်ႉ လႄႈ လဵပ်ႈႁဵၼ်းတၢင်းႁူႉ ပၢႆးႁဵၼ်း 4 ပၢႆးၼႆႉႁႂ်ႈၵႅတ်ႇၶႅင်။

ၶၵ်ႉတွၼ်ႈ

1. တေလႆႈတွပ်ႇပၢင်တွပ်ႇလိၵ်ႈသွမ်ႈ (Pre-GED Test)
   ဝၢၵ်ႈပူၼ်ႉ - 145/200 (ဝၢၵ်ႈႁူမ်ႈ 200 လႄႈ တေလႆႈ
2. ၵႃႈတွပ်ႇလိၵ်ႈသွမ်ႈၼႆႉ ၼိုင်ႈပၢႆး 7 တေႃႇလႃႇ ($7USD)ႁူမ်ႈ 4 ပၢႆးပဵၼ် ($28 USD) လႄႈ ၶၢဝ်းတွပ်ႇ 45 -60 မဵတ်ႉ။
3. သင်ဝႃႈပူၼ်ႉ ၸင်ႇတေလႆႈတွပ်ႇဢၼ်တေႉမၼ်း (သင်ဢမ်ႇပူၼ်ႉ ၶိုၼ်းမႄးတွပ်ႇပၢႆးဢၼ်ဢမ်ႇပူၼ်ႉၼၼ်ႉ)
4. GED Testဢၼ်တေႉမၼ်း - ၵႃႈတွပ်ႇ ၼိုင်ႈပၢႆးလႂ် 80တေႃႇလႃႇ ($80 USD) ႁူမ်ႈ 4 ပၢႆးပဵၼ် ($320USD) ။ လုၵ်ႈႁဵၼ်းဢၼ်ဢွင်ႇပူၼ်ႉသေ လႆႈဝၢၵ်ႈလီ (165+) တိုဝ်းမီးတၢင်းလိူၵ်ႈတၢင်ႇၶဝ်ႈ လႄႈ မီးတိုဝ်ႉတၢင်းၼမ်ဢၼ်ၸၼ်ႉၸွမ်တေႁပ်ႉၶဝ်ႈ။
5. ၸၢင်ႈတွပ်ႇ GED လႆႈတီႈသုၼ် ဢမ်ႇၼၼ် ၼိူဝ်ဢွၼ်ႊလၢႆႊ

ၼိူဝ်ဢွၼ်ႊလၢႆႊ Online Test၊ တေလႆႈၶဝ်ႈတွပ်ႇၼႂ်း GED.com၊ တေလႆႈမီးထၢၼ်ႈဢၼ်မၵ်းမၼ်ႈဝႆႉ မိူၼ်ၼင်ႇတွပ်ႇပူၼ်ႉပၢင်တွပ်ႇသွမ်ႈ၊ မီးၶိုင်ႈၶွမ်း ဢၼ်မီးၵွင်ႈထႆႇတၢင်းမႃႈ (webcam)၊ မီးဢိင်တလိတ်ႇ (Internet) လီ။ ၶၢဝ်းတွပ်ႇၼၼ်ႉတေမီးၵၢၼ်ထတ်းၸွမ်းလႄႈ တေလႆႈပိုတ်ႇၵွင်ႈထႆႇၶွမ်း (Webcam) ဝႆႉတႃႇထတ်းၵုမ်းၸွမ်းၵၢၼ်တွပ်ႇလႄႈၼပ်ႉလွင်းသိုင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉၵၢၼ်တွပ်ႇ။

သုၼ်ဢွင်ႈတီႈၸၢင်ႈႁဵၼ်း လႄႈ တွပ်ႇ GED

တီႈၵဵင်းမႆႇ

1. BEAM Education Foundation (Onsite and Online)
2. SEED Learning Center Chiang Mai (သွၼ်ပၼ်ပိုၼ်ႉထၢၼ်လိၵ်ႈဢၢင်းၵိတ်ႉ English class GED)
3. Partners GED Chiang Mai 
4. Burma Study Center (BSC) (သွၼ်ပၼ်ပိုၼ်ႉထၢၼ်လိၵ်ႈဢၢင်းၵိတ်ႉ English class)
5. Payap GED Centre (ပဵၼ်တီႈတွပ်ႇGED/ ဢမ်ႇမီးၵၢၼ်ႁဵၼ်းသွၼ်)

တီႈမႄႈသွတ်ႇ

1. Min Ma Haw School
2. BMWEC (Burmese Migrant Worker Education Committee)
3. Thoo Mwah Khee Learning Center
4. New Blood Hight School
5. Mae Sot School
6. Thabyay GED Test Center
7. Mueang tak District
8. The Inclusive Education Foundation
9. CDC School
10. MECC
11. Parami Learning Centere
12. BHSOH Learning Center (Pre GED)

Source: https://infohub.rightsbeyondborder.org/general-educational-development/